10.04.2013 Çarşamba 14:08
Türkiye’nin en büyük lale üretiminin yapıldığı Konya Çumra Ovası’nda bir firmanın yürüttüğü melezleme çalışmaları sayesinde dünyada eşi benzeri olmayan iki yeni lale türü üretilecek. 6 yıldır devam eden genetik ve ıslah çalışmaları sonucunda önümüzdeki yıl açacak olan iki yeni türün isimleri ise Atatürk ve Yavuz olarak belirlendi. Konya’da Çatalhöyük yakınlarında 5 bin dönümlük arazide üretilen lale soğanları, Türkiye’nin dört bir yanında şehirleri renklendiriyor. Yalnızca İstanbul’a bu tarlalardan 15 milyon lale satışı gerçekleşiyor. Asya Lale’nin Üretim Müdürü Ziraat Mühendisi Beyhan Gürses, firma sahibi Ali Yetgin’in 15 yıl önce Hollanda’ya gerçekleştirdiği bir iş gezisinde lale tarlalarını görmesiyle ilk üretim çalışmalarının başladığını aktarıyor. İlk yıllarda 4-5 farklı türde üretim yapıldığını ancak şu anda 100’ün üzerinde lale çeşidinin yetiştirildiğini aktaran Gürses, yılda 50 milyon lale soğanı üretimi yapan bir kapasiteye ulaştıklarını dile getirdi. Arazide yaklaşık 80 çeşit lale soğanı üretimi yapıldığını anlatan Ziraat Mühendisi Gürses, bunların içerisinde Çin ve ABD’den getirilen türlerin de olduğunu anlattı. ‘ATATÜRK VE YAVUZ’U HEYECANLA BEKLİYORUZ’ Asya Lale olarak yeni lale türü üzerinde çalışma yaptıklarını belirten Beyhan Gürses, 7 yıldır bu çalışmaların sürdüğünü kaydetti. Yeni bir tür elde etmek için en az 7 yıllık bir çalışma gerektiğini aktaran Gürses, “İki farklı özel lale üretimi için genetik ve ıslah çalışmaları yapıldı ve devam ediyor. Daha önce hiç olmayan yeni bir lale ırkı üretmek için 7 yıllık bir çalışma, yani bir soğanın 7 kez melezleme yöntemiyle toprakla buluşması gerekiyor. Önümüzdeki yıl bu süreç tamamlanmış olacak. Nasıl bir renkte lale açacağını biz de bilmiyoruz ve heyecanla bekliyoruz. Üreteceğimiz bu iki yeni ırktan birinin adı Atatürk, diğerinin ise Yavuz olacak. İnşallah seneye satışa çıkacak.” dedi. Yaklaşık 8 yıldır aynı üretim yerinde çalıştığını anlatan Gürses, lale yetiştirmek isteyenlere de bazı tavsiyelerde bulunuyor. Lale soğanının ekim ve kasım aylarında dikilmesi gerektiğini söyleyen Asya Lale’nin Üretim Müdürü Gürses, “Lale soğanı en az 10 santimetre derine dikiliyor. Lale suya çok ihtiyaç duyuyor ve bol sulanması gerekiyor. Lale soğuğu sever ve soğuklanma ihtiyacı duyar. Hatta eksi 30 dereceye kadar yaşabilir. Bu yüzden en az iki ay lale soğuklanmalı, hemen seraya alınmamalı. Bunun yanı sıra kesinlikle gübreleme yapılmamalı. Çünkü soğanlı bitkiler besin maddesini bünyesinde barındırıyor. Bu nedenle çok zahmetli bir bitki değil.” diye konuştu. Tarlada açan lalelerin bir hafta sonra çiçeklerinin kırılma çalışmasının başlayacağını anlatan Gürses, üretim aşamaları hakkında şu bilgileri verdi: “Lalenin gücünü tohuma değil soğana vermesi için çiçeklerini kıracağız. Çünkü soğanın büyümesi gerekiyor. Bu aşama işçilerin en yoğun çalıştığı dönem oluyor. Daha sonra yapraklar sararana kadar bekleyeceğiz ve hasadını yapacağız. Hasat ise haziranda yapılıyor.” Lala üreticiliğinin bölge halkına da ekonomik anlamda önemli katkıları olduğunu vurgulayan Gürses, sadece lale bahçelerinde 400 işçinin çalıştığını belirterek “Çapası, çiçek kırımı, tarladan toplanması, ayıklanması ve saksılanma süreçlerinde Güneydoğu'dan bile işçi geliyor” diyor. Lalelerin açık hava ve seralarda üretildiğini belirten Gürses, belediyelerin yanı sıra büyük marketlere yılda 4 kez lale satışı yapıldığını vurguluyor. İRAN VE TÜRKMENİSTAN’A İHRACAT YAPIYORUZ Türkiye’de İstanbul, Kocaeli, Konya, Antalya Kayseri gibi büyükşehir belediyelerine milyonlarca lale satan firma, üretiminin yüzde 30’unu ise ihraç ediyor. Avrupa pazarına henüz giremediklerini aktaran Gürses, özellikle doğu ülkelerine ihracat yaptıklarını belirtiyor. Gürses, bu ülkelerin başında Türkmenistan, İran, Azerbaycan ve Irak gibi ülkeler geldiğini dile getirerek “Bizden alıp başka ülkelere gönderenler de var. Önümüzdeki yıllardaki ihracat hedefimiz Avrupa pazarına girmek” şeklinde konuştu.